Sanskrit Dhara VahiniSanskrit Dhara VahiniSanskrit Dhara Vahini
Notification Show More
Font ResizerAa
  • Home
  • Class 12
  • Class 11
  • Class 10
  • Class 9
  • Class 8
  • Class 7
  • Class 6
  • Class 1-5
  • Grammar
    • Hindi Grammar
    • English Grammar
    • Sanskrit Vyakaran
  • Free Notes
Reading: स्था धातु रुप – तिष्ठ | Stha dhatu roop in Sanskrit All Lakar
Share
Sanskrit Dhara VahiniSanskrit Dhara Vahini
Font ResizerAa
  • Home
  • Class 12
  • Class 11
  • Class 10
  • Class 9
  • Class 8
  • Class 7
  • Class 6
  • Class 1-5
  • Grammar
  • Free Notes
Search Class notes, paper ,important question..
  • Classes
    • Class 12
    • Class 11
    • Class 10
    • Class 9
    • Class 8
  • Grammar
    • English Grammar
    • Hindi Vyakaran
    • Sanskrit Vyakaran
  • Latest News
Have an existing account? Sign In
Follow US
© 2022 Foxiz News Network. Ruby Design Company. All Rights Reserved.
Sanskrit Dhara Vahini > Sanskrit Vyakaran > स्था धातु रुप – तिष्ठ | Stha dhatu roop in Sanskrit All Lakar
Sanskrit Vyakaran

स्था धातु रुप – तिष्ठ | Stha dhatu roop in Sanskrit All Lakar

Share
3 Min Read
SHARE

स्था धातु रुप संस्कृत | स्था (तिष्ठ ) के धातु रुप | Stha dhatu Roop all Lakar

इस पोस्ट को Stha dhatu roop स्था धातु के रुप के बारे में जानकारी प्राप्त करेंगे। स्था (तिष्ठ) के रुप संस्कृत के सभी लकारो में चलते हैं। लृट् लकार मूल इसके रुप अगल होते हैं। बाकि सब तिष्ठ के नाम से चलते हैं।

Stha dhatu roop
Stha dhatu roop

परिभाषा-क्रिया का निर्माण जिससे होता है, उसके मूल रूप को संस्कृत में ‘धातु’ कहा जाता है। जैसे पठ् या लिख धातु है और इनसे पठति, लिखतु आदि क्रियापद बनते हैं। संस्कृत में दस लकार होते हैं।पाठ्यक्रम में पाँच लकार निर्धारित हैं, जिनका परिचय इस प्रकार है-

  1. लट् लकार-वर्तमान काल की क्रिया में लट् लकार आता है। अर्थात् जिस क्रिया से वर्तमान काल का बोध होता है, उसमें लट् लकार आता है। जैसे-छात्रः पठति, त्वं लिखसि, आवां क्रीडावः आदि।
  2. लोट् लकार-आज्ञा काल या आज्ञा देने के अर्थ में क्रिया के रूप लोट् लकार में चलते हैं। जैसे सः पठतु, त्वम्, पठ, अहं पठानि आदि।
  3. लङ् लकार-भूतकाल के लिए यह लकार आता है। इसमें धातु से पहले सर्वत्र ‘अ’ जुड़कर क्रिया-पद बनता है। जैसे-अपठत्, अपठः आदि।
  4. विधिलिङ् लकार-‘चाहिए’ अर्थ में, प्रार्थना या निवेदन करने के अर्थ में विधिलिङ् लकार प्रयुक्त होता है।
  5. लुट् लकार-भविष्यत् काल की क्रिया में लुट् लकार आता है। इसमें सेट् धातुओं में ‘स्य’ तथा अनिट् धातुओं में ‘इस्य’ लगता है। जैसे-पठिष्यति, भविष्यति, दास्यामि, वक्ष्यसि आदि।

लकार के पुरुष-प्रत्येक लकार के तीन पुरुष होते हैं-
(1) प्रथम पुरुष या अन्य पुरुष,
(2) मध्यम पुरुष और
(3) उत्तम पुरुष

लट् लकार-वर्तमान काल

पुरुष:एकवचनम्द्विवचनम्बहुवचनम्
प्रथम पुरुष:तिष्ठतितिष्ठत:तिष्ठन्ति
मध्यम पुरुष:तिष्ठसितिष्ठथ:तिष्ठथ
उत्तम पुरुष:तिष्ठामितिष्ठाव:तिष्ठाम:
Stha dhatu roop

लृट् लकार-भविष्यत् काल

पुरुष:एकवचनम्द्विवचनम्बहुवचनम्
प्रथम पुरुष:स्थास्यतिस्थास्यत:स्थास्यन्ति
मध्यम पुरुष:स्थास्यसिस्थास्यथ:स्थास्यथ
उत्तम पुरुष:स्थास्यामिस्थास्याव:स्थास्याम:
Stha dhatu roop

लङ् लकार-भूतकाल

पुरुष:एकवचनम्द्विवचनम्बहुवचनम्
प्रथम पुरुष:अतिष्ठत्अतिष्ठताम्अतिष्ठन्
मध्यम पुरुष:अतिष्ठ:अतिष्ठतम्अतिष्ठत
उत्तम पुरुष:अतिष्ठम्अतिष्ठावअतिष्ठाम
Stha dhatu roop

लोट् लकार-आज्ञा काल

पुरुष:एकवचनम्द्विवचनम्बहुवचनम्
प्रथम पुरुष:तिष्ठतुतिष्ठताम्तिष्ठन्तु
मध्यम पुरुष:तिष्ठतिष्ठतम्तिष्ठत
उत्तम पुरुष:तिष्ठानितिष्ठावतिष्ठाम
Stha dhatu roop

विधिलिङ् लकार-‘चाहिए’ अर्थ में

पुरुष:एकवचनम्द्विवचनम्बहुवचनम्
प्रथम पुरुष:तिष्ठेत्तिष्ठेताम्तिष्ठेयु:
मध्यम पुरुष:तिष्ठे:तिष्ठेतम्तिष्ठेत
उत्तम पुरुष:तिष्ठेयम्तिष्ठेवतिष्ठेम
Stha dhatu roop

👉 इन्हें भी पढ़ें

  1. पठ् धातु के रुप
  2. खाद् धातु के रुप
  3. हस् धातु के रुप
  4. शक् धातु के रुप
  5. अस् धातु के रुप
  6. वद् धातु के रुप
  7. लिख् धातु के रुप
  8. शी धातु के रुप
  9. लभ् धातु के रुप
  10. रुच् धातु के रुप
  11. गम् धातु के रुप
  12. चर धातु के रुप

You Might Also Like

यण् संधि संस्कृत – परिभाषा, नियम, सूत्र और उदाहरण

रक्षाबंधन पर संस्कृत में चित्रवर्णम् | Chitravarnam on Rakshabandhan in Sanskrit

मम विद्यालय पर निबंध Sanskrit mein

Shanach pratyay in Sanskrit | शानच् प्रत्यय

शतृ प्रत्यय in Sanskrit | शतृ प्रत्यय के उदाहरण

TAGGED:Stha dhatu ke Roop Sanskrit MeinStha dhatu roop
Share This Article
Facebook Whatsapp Whatsapp LinkedIn Telegram Email Copy Link
Previous Article Daily Current Affairs In Hindi 22 February 2024: Daily Current Affairs In Hindi Bank pdf
Next Article Essay on Water Conservation in Rajasthan Essay on Water Conservation in Rajasthan in Hindi: राजस्थान में जल संरक्षण पर निबंध 100, 200 और 500 शब्दों में

Follow US

Find US on Social Medias
2.7k Like
547 Follow
1.9k Subscribe
1.2k Follow
Also Read

RBSE Class 10 download 5 years old paper

राजस्थान बोर्ड कक्षा 11वी की अर्धवार्षिक परीक्षा का टाइम टेबल जारी 2024, RBSE 11th Class Time Table 2024: यहां से डाउनलोड करें
RBSE Class 11th Time Table Download 2024,जिलेवार कक्षा 11वीं वार्षिक परीक्षा समय सारणी डाउनलोड करें-
NEET MDS Results 2024 Download Check scorecard, नीट एमडीएस का रिजल्ट इस तारीख को होगा जारी
Rajasthan BSTC Syllabus 2024: राजस्थान D.EI.ED का नया सिलेबस जारी

Find Us on Socials

Follow US
© SanskritDharaVahni. All Rights Reserved.
  • Home
  • NCERT Books
  • Half Yearly Exam
  • Syllabus
  • Web Story
  • Latest News
adbanner
AdBlock Detected
Our site is an advertising supported site. Please whitelist to support our site.
Okay, I'll Whitelist
Welcome Back!

Sign in to your account